ਚਾਰ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਕਰੀਬ 500 ਪਿੰਡ ਮਿਆਂਮਾਰ ਨਾਲ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਹਨ ਅਤੇ ਖੇਤੀ ਮਿਆਂਮਾਰ ‘ਚ ਹੈ। ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਇੱਥੇ ਵਸੇ ਕਬੀਲੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਉਹ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਲੌਂਗਵਾ ਪਿੰਡ ਦੇ ਰਾਜਾ ਟੋਨੀ ਫਵਾਂਗ ਦਾ ਘਰ ਵੀ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ‘ਚ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਰਸੋਈ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਬੈੱਡਰੂਮ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਫੁੱਟ ਉੱਚੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਹਨੇਰੀ ਵਾਲੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਅਤੇ ਡੂੰਘੀਆਂ ਟੇਢੀਆਂ ਖੱਡਾਂ ਹਨ। ਲੋਂਗਵਾ ‘ਚ ਕੋਨਯਕ ਨਾਗਾ ਕਬੀਲੇ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਭਿਆਨਕ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਆਪਣੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ਵੱਢ ਕੇ ਘਰ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ‘ਤੇ ਟੰਗਣ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, 19ਵੀਂ ਸਦੀ ‘ਚ ਈਸਾਈ ਮਿਸ਼ਨਰੀਆਂ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਿਰ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਲੋਗਵਾ ਦੇ ਰਾਜਾ ਫਵਾਂਗ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਨਯਕ ਕਬੀਲੇ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ 600 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਸਾਡਾ ਪਰਿਵਾਰ 16ਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਤੋਂ ਇੱਥੇ ਵਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਮੈਂ 10ਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਤੋਂ ਹਾਂ। 6700 ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਲੋਂਗਵਾ ਦੀ ਮਿਆਂਮਾਰ ਨਾਲ 20 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਹੈ। ਇੱਥੇ 30 ਪਿੰਡ ਹਨ ਜੋ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵੰਡੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਪੂਰੇ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ‘ਚ ਅਜਿਹੇ 200 ਪਿੰਡ ਹਨ।ਫਵਾਂਗ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੇ 33 ਪਿੰਡਾਂ ‘ਤੇ ਰਾਜ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਚੋਂ 7 ਪਿੰਡ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਨ।
ਲੋਂਗਵਾ ਵਿਲੇਜ ਕੌਂਸਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਾਨਲੁੰਗ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਦੀ ਫੋਮਚਿੰਗ ਅਸੈਂਬਲੀ ‘ਚ 3500 ਵੋਟਰਾਂ ਨੇ, ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੇ ਯੋਚੇਨ ਲਾਹੇ ‘ਚ 1300 ਵੋਟਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵੋਟ ਪਾਈ। ਨਾਗਾਲੈਂਡ ‘ਚ ਕੋਨਯਕ ਕਬੀਲੇ ਦੇ ਲਗਭਗ 2.5 ਲੱਖ ਲੋਕ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੋਨੋਂ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ‘ਚ ਆਵਾਜਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। 1950 ਤੱਕ, ਅਸੀਂ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ 40 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਫ਼ਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸੀ, 2018 ‘ਚ ਇਸ ਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ 16 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਸੇ ਪਿੰਡ ਦੇ 59 ਸਾਲਾ ਹਾਂਗਕਾਪ ਨੂੰ PM ਨੇ ਦਿੱਲੀ ‘ਚ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਕੋਨਯਕ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਦੇ 17 ਕਬੀਲਿਆਂ ‘ਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਵਾੜ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਕਾਰਨ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਵਿਛੜ ਜਾਵਾਂਗੇ, ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਵੀ ਫਲੈਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਹਾੜੀਆਂ ਅਤੇ ਟੋਏ ਹੀ ਆਵਾਜਾਈ ਦਾ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਹਨ। ਫੈਨਸ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਅਤੇ ਗੂੜ੍ਹੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਲੜੀ ਨੂੰ ਤੋੜ ਦੇਵੇਗੀ।
