ਗੁਰੂ ਕਲਗੀਧਰ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ‘ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼

ਮਹਾਨ ਯੋਧਾ, ਕਵੀ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ 10ਵੇਂ ਤੇ ਅੰਤਮ ਗੁਰੂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਪਟਨਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ 1666 ਈ. ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਸਾਲ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਜਯੰਤੀ 17 ਜਨਵਰੀ 2024 ਨੂੰ ਮਨਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰਾ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਬੜੀ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਗੁਰਦਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਕੇ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ 9ਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਨ। ਕੇਵਲ 9 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਵਾਗਡੋਰ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਨੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸਮਾਨਤਾ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੂਰੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਸਚਾਈ ਦੇ ਰਸਤੇ ਤੇ ਚਲਦੇ ਰਹੇ।

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਪੰਚ ਪਿਆਰੇ ਅਤੇ 5 ਕੱਕਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਖ਼ਾਲਸਾ ਪੰਥ ਵਿੱਚ ਹੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਪੰਜ ਸਿਧਾਂਤ ਦੱਸੇ ਸਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜ ਕੱਕਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ- ਕੇਸ਼, ਕਿਰਪਾਨ, ਕੰਘੀ, ਕੜਾ ਅਤੇ ਕਛਹਿਰਾ, ਇਸ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਹਰ ਖਾਲਸਾ ਸਿੱਖ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਕੁਝ ਵਚਨ ਕਹੇ ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਸਧਾਰਨ ਅਤੇ ਆਦਰਸ਼ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੀਵਨ ਦਾ ਸਹੀ ਰਾਹ ਲੱਭਣ ਲਈ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਦੇ ਅਨਮੋਲ ਵਚਨ ਸਮਜੋ ਤੇ ਜੀਵਨ ਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰੋ।

1. ਧਰਮ ਦੀ ਕਿਰਤ ਕਰਨੀ 

ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰੋ।

2. ਜਗਤ-ਜੂਠ ਤੰਬਕੂ ਬਿਖੀਆ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰਨਾ

ਇਸ ਵਚਨ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਸ਼ੇ ਅਤੇ ਤੰਬਕੂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ।

3. ਕਿਸੇ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਅਤੇ ਇਰਖਾ ਨਾ ਕਰਨਾ

ਇਸ ਵਚਨ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਕਦੇ ਦੂਜੇ ਦੀ ਚੁਗਲੀ ਜਾਂ ਨਿੰਦਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਈਰਖਾ ਕਰਨ ਨਾਲੋਂ ਕਿਰਤ ਕਰਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ।

4. ਵਚਨ ਦੇ ਕੇ ਪਾਲਨਾ 

ਇਸ ਵਚਨ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਵੀ ਵਚਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਹਰ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ ਉਸ ਵਚਨ ਨੂੰ ਨਿਭਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਨਾ ਤੋੜੋ।

5. ਗੁਰਬਾਣੀ ਕੰਟ ਕਰਨੀ

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਦੇ ਇਸ ਵਚਨ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂਬਾਣੀ ਨੂੰ ਕੰਠਸਥਿਤ ਕਰ ਲਓ।

6. ਦਸਵੰਦ ਦੇਣਾ 

ਗੁਰੁ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਦਾ ਵਚਨ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਮਾਈ ਦਾ ਦਸਵਾਂ ਹਿੱਸਾ ਦਾਨ ਵਿੱਚ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।